การลอยกระทง เป็นประเพณีไทย และเป็นวันสำคัญของคนไทยอีกวันหนึ่ง ซึ่งจะตรงกับ 15 ค่ำเดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติไทยล้านนา และมักจะตกอยู่ในเดือนพฤศจิกายน ตามปฏิทินสุริยคติ ซึ่งประเพณีนี้ขึ้นชื่อในเรื่องของความเชื่อ เกี่ยวกับการขอขมาแม่น้ำคงคา สำหรับในประเทศไทยประเพณีลอยกระทงยังจัดขึ้นทุกปี และทั่วทุกจังหวัดอย่างบริเวณที่ติดกับริมแม่น้ำลำคลองหรือแหล่งน้ำต่างๆ แต่ละพื้นที่จะมีเอกลักษณ์แตกต่างกันออกไป ในวันลอยกระทงผู้คนจะพากันทำกระทงซึ่งเป็นวัสดุ จากธรรมชาติทำออกมาคล้ายๆ รูปดอกบัวบาน และมักจะนิยม ใส่เส้นผล เล็บ หรือเหรียญลงไปในกระทง เพื่อให้ลอยไปตามสายน้ำ ซึ่งในยุคปัจจุบันมีวิธีการทำกระทงต่างๆ มากมายที่ไม่ทำลายธรรมชาติเหมือนแต่ก่อนไม่ว่าจะเป็นการกระทำจากขนมปังหรือหยวกกล้วย โดยวันนี้เรารวบรวม ไอเดียทำกระทง ดีๆ มาฝากสามารถนำไปสอนนักเรียนได้ง่ายๆ ขั้นตอนการทำกระทงไม่ยาก อุปกรณ์ก็หาได้ไม่ยากเช่นกัน
วิธีทำกระทงต้นกล้วยแบบดั้งเดิม
วิธีทำกระทงจากต้นกล้วยแบบดั้งเดิมที่คนไทยนิยมมาตลอด โดยปัจจุบันมีรูปแบบแตกต่างกันออกไปและมีวิธีที่ทำง่ายประหยัดค่าใช้จ่ายสามารถหาวัสดุได้จากที่บ้าน และใช้อุปกรณ์ไม่ฟุ่มเฟือยอีกด้วย
อุปกรณ์ที่ต้องเตรียมมีอะไรบ้าง
- ฐานกระทง ที่มาจากหยวกกล้วย ตัดให้พอดี
- ดอกไม้ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นดอกดาวเรือง ดอกเข็ม ดอกกล้วยไม้ ดอกมะลิ ดอกไม้หลากสีสามารถนำมาตกแต่งได้
- ธูปและเทียน (ใช้เพื่อใส่กระทงและจุดให้ลอยน้ำ)
- ไม้เสียบหรือไม้ไผ่เพราะต้องใช้ยึดใบไม้และดอกไม้ในระหว่างที่เราทำกระทง
- ใช้เชือกหรือกาวเพื่อยึดวัตถุต่างๆ ให้เข้าหากัน
- ใบตองสำหรับการทำกระทงจำนวนที่เหมาะสม
วิธีทำกระทง
- ทำฐานกระทงโดยใช้หยวกกล้วย มาเป็นตัวยึดสำหรับการทำฐาน และใช้ใบตองตัดให้เป็นสี่เหลี่ยม และพับตามขอบให้เป็นรูปตามที่คุณต้องการส่วนใหญ่จะนิยมใช้ทำกลีบบัวและวางเป็นชั้นๆ โดยใช้การใช้ไม้เสียบและเย็บให้แน่นไอเดียตรงนี้สามารถ ปรับแต่งได้ตามที่เราชอบ
- ตกแต่งด้วยดอกไม้ บนฐานกระทงได้เลยใช้ไม้เสียบหรือใช้กาวติดกับฐานก็ได้เช่นกัน
- ติดเทียนและธูปปักไว้ตรงกลาง เรียงได้ตามที่คุณต้องการสามารถใช้อะไรมายึดเพื่อให้แน่นและแข็งแรงได้
- ตรวจสอบความแข็งแรงก่อนลอยกระทง
และในยุคปัจจุบันกระทงนั้นยังมีรูปแบบต่างๆ มากมายไม่ใช่แค่กระทงจากใบตองยังมีกระทงจากขนมปังกระทง ดอกบัว จากกะลามะพร้าว หรือกระทงน้ำแข็ง แม้กระทงกระดาษโฟมก็ได้รับความนิยมแต่เรายังคงแนะนำให้ใช้กระทงจากธรรมชาติเพื่อจะได้ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมอีกด้วย
ข้อดี-ข้อเสียกระทงจากวัสดุต่างๆ
- ใบตอง ข้อดีสามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติลดการใช้วัสดุสังเคราะห์อื่นๆ และลดภาวะเรือนกระจก จากโลกร้อนได้ กระทงต้นกล้วยใบตอง ใช้เวลาย่อยสลาย 14 วัน
- ขนมปัง ข้อดีเป็นวัตถุที่ย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติและยังเป็นอาหารปลาได้อีกด้วยเหมาะกับบ่อน้ำธรรมชาติ ข้อเสียใช้เวลาในการย่อยสลายนานถึง 3 วันและอาจจะมีคราบไขมันรอยบนผิวน้ำซึ่งทำให้น้ำเกิดเน่าเสียได้
- ดอกบัวสามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติมีขนาดเล็ก จะเกิดขยะน้อย ข้อเสียเป็นวัสดุในการทำยากถ้ามีจำนวนเกินไปจะส่งกลิ่นเหม็นเน่าได้ทำให้เป็นอันตรายต่อสภาพแวดล้อมและสัตว์น้ำใช้เวลาย่อยสลายถึง 14 วัน
- น้ำแข็ง สามารถทำได้ง่าย เมื่อลอยกับน้ำก็ไม่มีขยะไม่มีตกค้าง ข้อเสียไม่สะดวกในการขน ย้ายเนื่องจากน้ำแข็งจะละลายได้ง่าย
- โฟม หาซื้อวัสดุในการทำได้ง่าย น้ำหนักเบา ลอยน้ำได้นานข้อเสียทำลายธรรมชาติมากกว่า 500 ปีในการจัดการไม่ว่าจะเป็นการฝังกลบจึงไม่แนะนำให้ใช้